بازگشت
اوکراینی‌ها به چه چیز اعتراض دارند؟
ارسالی صمیمی ارسالی صمیمی

 

دولت اوکراین بر تصمیم خود در توقف روند امضای توافقنامه اتحاد با اتحادیه اروپا مصمم بوده و این سند را در جریان نشست سران ویلنیوس امضا نکرد، ولی حامیان همگرایی اروپایی اوکراین همچنان به اعتراضات خود در این کشور ادامه می‌دهند.

 دولت اوکراین پنج شنبه، 14 نوامبر، اعلام کرد که روند فراهم سازی مقدمات امضای توافقنامه اتحاد با اتحادیه اروپا (شامل ایجاد فضای واحد اقتصادی و تجارت آزاد) را متوقف می کند. کابینه وزرای اوکراین در عین حال بر ضرورت توسعه روابط اقتصادی با روسیه و کشورهای دیگر عضو اتحاد گمرکی (قزاقستان و بلاروس) تاکید کرد.

مقامات کی‌یف در عین حال پیشنهاد کردند که به منظور حل و فصل مشکلات بهتر است که مذاکراتی 3 جانبه بین روسیه، اوکراین و اتحادیه اروپا برگزار شود.

مخالفان دولت اوکراین رئیس‌جمهوری این کشور را متهم به به شکست همگرایی اروپایی و اقدام برخلاف قانون اساسی و منافع ملت اوکراین نموده اند.

از همان روز در شهرهای مختلف اوکراین، بخصوص در کی‌یف، پایتخت این کشور تظاهراتی در حمایت از همگرایی اروپایی و اعتراض به این تصمیم دولت برگزار گردید. مردم شرکت کننده در این تظاهرات خواستار برکناری دولت "نیکولای آزاروف" و امضای هر چه سریعتر توافقنامه اتحاد با اتحادیه اروپا شدند.

سخنگوی دفتر ریاست‌جمهوری روسیه در پاسخ به سئوال خبرنگاران در مورد این تصمیم دولت اوکراین از تفسیر آن خودداری کرده و گفت: این تصمیمی کاملا مستقل است که مقامات کی‌یف اتخاذ کردند و ما هیچ نظری در این رابطه نداریم.

"دمیتری پسکوف" در عین حال از تصمیم دولت اوکراین برای توسعه همکاری‌ها با روسیه و سایر کشورهای عضو اتحاد گمرکی استقبال کرده و یادآور شد: این مسئله واضح است که ما از تمایل اوکراین برای توسعه همکاری‌های تجاری-بازرگانی با روسیه، قزاقستان و بلاروس استقبال خواهیم کرد.

در عین حال، تصمیم دولت اوکراین با واکنش منفی کشورهای غربی مواجه شد.  بسیاری از مقامات اروپایی این تصمیم دولت اوکراین را مایوس کننده نامیدند. "کاترین اشتون" مسئول اصلی سیاست خارجی اتحادیه اروپا  با ابراز تاسف نسبت به این مسئله اعلام کرد که در واقع امضای توافقنامه اتحاد اوکراین و اتحادیه اروپا به این کشور کمک می‌کرد تا زودتر با صندوق بین المللی پول در مورد دریافت اعتبارات ضد بحران از این سازمان به توافق برسد.

این در حالی است که درخواست‌های صندوق بین المللی پول از دولت اوکراین «آخرین زنجیره» از مسائلی بود که مقامات کی‌یف را مجبور به تجدیدنظر در مواضع خویش در مورد امضای توافقنامه اتحاد نمود.

نخست وزیر اوکراین در پاسخ به اعتراضات مردمی در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که اگر دلایل وی برای توقف روند امضای توافقنامه اتحاد با اتحادیه اروپا بدون پایه و اساس و اشتباه بودند، حاضر است از سمت خویش کناره گیری کند.

نیکولای آزاروف توضیح داد که مقامات کی‌یف از طرف اروپایی خواسته بودند تا با کاهش حجم مبادلات بازرگانی با روسیه به آنها در برقراری مبادلات بازرگانی دوجانبه کمک کند، ولی هیچ تضمینی در این رابطه بدست نیاورد. دولت اوکراین همچنین تقاضا کرده بود تا اتحادیه اروپا کمک کند تا توافقنامه جدیدی با صندوق بین المللی پول برای دریافت اعتبار مالی امضاء شود، به ما پاسخ مثبت دادند، ولی با گذشت چندین ماه، هیچ اتفاقی نیفتاد و وضعیت مالی دولت همچنان وخیم بود، ولی ما هیچ کمکی از طرف اتحادیه اروپا دریافت نکردیم.

وی افزود: بسیار جالب است که اکنون همان کسانی که ما را به متهم می‌کردند، اکنون حاضرند در صورت امضای توافقنامه اتحاد، 20 میلیارد دلاری که در ازای خرید گاز به روسیه بدهکار هستیم را بپردازند. البته به گفته وی، نمی‌توان بطور قطع روی چنین وعده ای حساب کرد.

مقامات اتحادیه اروپا از اوکراین خواستند درخواستهای صورت گرفته برای امضای پیمان اتحاد را هر چه سریعتر تحقق بخشند و امکان بوجود آمده در امضای این توافقنامه مهم را از دست ندهند. یکی از شروط بروکسل در این خصصو آزادی "یولیا تیموشنکو" نخست وزیر سابق اوکراین و یا حداقل اعزام وی برای درمان به خارج از کشور بود.

این در حالی است که پارلمان اوکراین با این مسئله مخالفت کرد. مقامات اوکراین اعلام کردند که موضوع پرونده قضایی تیموشنکو اصلا نباید ارتباطی به توافقنامه اتحاد با اتحادیه اروپا داشته باشد.

"لیناس لینکیاویچوس" وزیر امور خارجه لیتوانی که ریاست اتحادیه اروپا را تا پایان سال جاری در اختیار دارد، به دولت اوکراین 10 روز فرصت داد تا برگزاری نشست سران «شرکای شرقی» در ویلنیوس (پایتخت لیتوانی) در تاریخ 29-28 نوامبر تصمیم نهایی خود در مورد امضای توافقنامه اتحاد را اتخاذ کند، در غیر این صورت درب اتحاد با اتحادیه اروپا به روی این کشور بسته خواهد شد.

بعد از آن اعلام شد که امضای توافقنامه اتحاد اوکراین و اتحادیه اروپا ممکن است به تعویق بیفتد و در چارچوب نشست سران ویلنیوس امضاء نشود. البته مقامات بروکسل همچنان امیدوار بودند که کی‌یف همه مشکلات باقی مانده را تا قبل از نشست سران حل و فصل کند.

در عین حال "ولادیمیر پوتین" رئیس‌جمهوری روسیه اعلام کرد که اظهارات مقامات اتحادیه اروپا در تعیین ضرب العجل برای دولت اوکراین و برخورد آنها با تصمیم مقامات کی‌یف در مورد توقف روند همگرایی با این سازمان برای بررسی بیشتر اوضاع، در واقع اعمال فشار بر آنها و همچنین تحریک مردم اوکراین برای اعتراض به دولت است.

"آلکسی پوشکوف" رئیس کمیته امور بین الملل دومای دولتی روسیه نیز اعلام کرد که اتحادیه اروپا «فشار وحشتناکی» بر اوکراین وارد کرده و بجای تشویق با زبان اولتیماتوم و باج خواهی با مقامات این کشور صحبت می‌کند، گویی اوکراین مستعمره این سازمان است.

در این بین تظاهرات مردم اوکراین در حمایت از همگرایی اروپایی و اعتراض به تصمیم اخیر دولت ادامه داشت. آنها هر روز در میدان استقلال شهر کی یف و همچنین در مراکز برخی شهرهای بزرگ دیگر اوکراین جمع شده و برخی رجال سیاسی و اجتماعی، از جمله رهبران احزاب سیاسی مخالف دولت به سخنرانی می پرداختند.

دولت اوکراین از شورای امنیت ملی این کشور خواسته بود تا مسئله ضررهای اقتصادی ناشی از تیرگی روابط با روسیه در نتیجه امضای توافقنامه اتحاد با اتحادیه اروپا را بررسی کند. این شورا نیز تصمیم بر آن گرفت که روابط با روسیه در شرایط کنونی اهمیت بسیار بیشتری در راستای تامین منافع ملی اوکراین دارد.

اعتراض حامیان همگرایی اروپایی در مقابل ساختمان دولت اوکراین در ترایخ 24 نوامبر به درگیری با نیروهای پلیس مواجه شد. عده ای از فعالان مخالف سعی کرده بودند تا به داخل ساختمان هجوم ببرند. پلیس برای متفرق کردن مردم مجبور به استفاده از گاز اشک آور شد. پلیس اوکراین روز 25 نوامبر هم بار دیگر مجبور شد برای پراکنده کردن مردم تظاهرات کننده از گاز اشک آور و باتوم استفاده کند. 

3 حزب اصلی مخالف دولت در پارلمان اوکراین لایحه قانونی در مورد «رای عدم اعتماد به دولت» را به پارلمان ارائه دادند، ولی این مسئله مورد حمایت نمایندگان که اکثریت آنها از حزب مناطق (حزب طرفدار رئیس جمهور) هستند، قرار نگرفت.

"هرمان وان رومپوی" رئیس شورای اروپا و ""خوزه مانوئل بارازو" رئیس کمیسیون اروپایی در آستانه برگزار نشست سران ویلنیوس در بیانیه مشترکی مواضع روسیه در مورد توافقنامه اوکراین و این سازمان را محکوم کردند. آنها یادآور شدند که بروکسل از اعمال فشار خارجی که بر مقامات کی‌یف وارد می‌شود، آگاه است ولی امیدوار است که ملاحظات کوتاه مدت باعث

بارازو و وان رومپوی همچنین یادآور شدند که پیشنهاد اتحادیه اروپا برای امضای توافقنامه اتحاد با اوکراین همچنان به قوت خویش باقی است و رهبران این کشور باید اراده سیاسی لازم برای اقدام قاطع در این رابطه را داشته باشند.

"دمیتری پسکوف" سخنگوی دفتر ریاست‌جمهوری روسیه اعلام کرد که مقامات کرملین انتقادات رهبران اتحادیه اروپا از روسیه در رابطه با اعمال فشار بر اوکراین درمورد امضای توافقنامه اتحاد با این سازمان را کاملا بی پایه و اساس و بی‌جا می‌دانند.

نخست وزیر اوکراین نیز بار دیگر تاکید کرد که رایزنی  این کشوربا اتحادیه اروپا در زمینه همکاری‌های آتی اقتصادی-بازرگانی باید بصورت 3 جانبه و با حضور روسیه انجام شود.

"نیکولای آزاروف" در مصاحبه با رسانه‌های گروهی خارجی گفت: از آنجا که ما از یک طرف با مشکل مواضع روسیه و از طرف دیگر مواضع اتحادیه اروپا مواجه هستیم، احتمالا مشکلات کمتر خواهد بود اگر مذاکرات آتی بصورت 3 جانبه انجام شوند. مقامات مسکو این پیشنهاد ما را پذیرفته اند، ولی ظاهرا اتحادیه اروپا هنوز با این مسئله کنار نیامده است.

"لئونید کوژار" وزیر امور خارجه اوکراین نیز درآستانه نشست سران ویلنیوس اعلام کرد که نه اوکراین و نه اتحادیه اروپا فعلا آمادگی آن را ندارند که پیمان اتحاد را امضاء کنند، بنابراین بهترین راه حل توقف این روند تا فراهم سازی شرایط مناسب برای این منظور است. 

بالاخره نشست سران اتحادیه اروپا با «شرکای شرقی» روز 28 و 29 نوامبر در ویلنیوس (پایتخت لیتوانی) برگزار شد. "ویکتور یانوکوویچ" رئیس‌جمهوری اوکراین با وجود تصمیم در مورد توقف روند امضای توافقنامه اتحاد با اتحادیه اروپا در آن شرکت کرد. رئیس کمیسیون اروپایی و رئیس شورای اروپا، در جریان دیداری  دوجانبه در حاشیه نشست سران تلاش کردند وی را در مورد ضرورت امضای این سند متقاعد کنند، ولی موفق نشدند. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان هم در دیدار دوجانبه روز جمعه خود با رئیس‌جمهوری اوکراین نتوانست یانوکوویچ را در مورد صرف نظر کردن از تصمیم دولت اوکراین متقاعد کند.

برانیسلاو کوموروفسکی، رئیس‌جمهوری لهستان نیز در واکنش به این اقدام اوکراین روز جمعه در کنفرانس مطبوعاتی در پایان نشست سران «شرکای شرقی» اتحادیه اروپا در ویلنیوس اعلام کرد که سفر دوم دسامبر خود به این کشور را لغو کرده است.

این در حالی است که بین 2 الی 3 هزار نفر از دانشجویان اوکراینی نیز روز پنج شنبه در حمایت از امضای توافقنامه اتحاد با اتحادیه اروپا در نشست سران ویلنیوس «اعتصاب سراسری» اعلام کرده و در مقابل دانشگاه ملی‌ کی‌یف تجمع و سپس به سمت میدان استقلال پایتخت حرکت کردند. آنها پرچم‌های اوکراین و اتحادیه اروپا حمل می‌کردند. آنها روز چهارشنبه و در آستانه سفر یانوکوویچ به لیتوانی، نیز طوماری در حمایت از همگرایی اروپایی امضاء کرده و به دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین ارسال کرده بودند.

تظاهرات در حمایت از همگرایی اوکراین با اتحادیه اروپا روز جمعه نیز ادامه یافته و گسترش بیشتری یافت. نیروهای پلیس اوکراین برای پراکنده کردن مردم در میدان استقلال شهر کی‌یف به آنها حمله کردند. 

بر اساس اطلاعات سازمان‌های هماهنگ کننده این اعتراضات مردمی، بیش از 40 نفر در جریان حمله پلیس در بیمارستان بستری شده و حدود 30 نفر از فعالان نیز بازداشت شدند.

شرکت کنندگان در تجمع حامیان همگرایی اروپایی اوکراین در پایان تظاهرات خود در قطعنامه‌ای خواستار برکناری "ویکتور یانوکوویچ" از سمت ریاست‌جمهوری اوکراین شدند.

سفارت آمریکا و دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در کی‌یف روز شنبه در دیدار با مقامات وزارت خارجه و وزارت کشور اوکراین، نگرانی خود نسبت به استفاده از خشونت توسط پلیس در برخورد با مردم تظاهرات کننده در جمعه شب گذشته را به اطلاع آنها رساندند.

ضمن اینکه دادگاه منطقه ای شهر کی‌یف، پایتخت اوکراین صبح امروز، یکشنبه اعلام کرد که برگزاری تظاهرات در میادین استقلال و اروپا و خیابان‌های خریشاتیک، گروشوفسکی و باگامولتس در مرکز شهر را از تاریخ اول دسامبر (امروز) تا 7 ژنویه سال 2014 ممنوع خواهد بود.. برگزاری تظاهرات در سایر مناطق شهر آزاد خواهد بود. این رای دادگاه به درخواست اداره دولتی شهر کی‌یف داده شد.

البته در عین حال  احزاب مخالف در اوکراین اعلام کرده‌اند که به اعتراضات گسترده خود در واکنش به اقدام دولت در متوقف کردن روند همگرایی اروپایی ادامه خواهند داد و حتی ممکن است دست به اعتصاب سراسری بزنند. آنها همچنین قصد دارند مانع از حرکت وسایل نقلیه عمومی در پایتخت شوند.

دو تن از نمایندگان پارلمان اوکراین نیز به نشانه اعتراض  به برخورد خشونت آمیز پلیس با  تظاهرات حامیان همگرایی اروپایی از حزب مناطق (حزب طرفدار رئیس‌جمهوری) خارج شدند. به عقیده آنان، "ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهوری باید فورا خواستار برگزاری نشستی با رهبران اتحادیه اروپا شده و توافقنامه اتحاد با این سازمان را امضاء کند.






December 1st, 2013


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی